Avrupa’da otoyol kategorisinde bulunan yol ağlarının vergisinin ödendiğini gösteren belgeye/etikete vinyet adı verilmektedir. Avrupa’da genellikle yüksek kalitede olmayan, fakat otoyol kategorisinde bulunan ücretli yol ağları vinyetler ile kontrol edilmektedir. Aslında “toll” kategorisinde olan bu yolları kullanmak için yol vergisi de diyebileceğimiz ücreti ödemeniz gerekmekte ve ücreti ödediğiniz belgeyi daima aracınızda bulundurmanız gerekmektedir. Vinyetlerin kategorileri ülkelere göre değişmekte, aracınızın türü, aks sayısı, römork kullanımı gibi durumlara göre farklılıklar göstermektedir. Geçerlilik süreleri ise ülkelere göre kısa süreli (7, 10, 15 gün gibi) orta süreli (3, 6 aylık) ya da uzun süreli (yıllık) olarak ayrılmaktadır. Ücretlendirmeler de bu kriterler doğrultusunda gerçekleşmektedir. (İsviçre’de yalnızca yıllık vinyet satışı gerçekleşmektedir.)
Şunu belirtmeden geçemeyiz, Avrupa’da karayolunda araç kullanacaksanız mutlaka ve mutlaka vinyet satın almalısınız. Ücretli yolu bir kaç kilometre de kullanacak olsanız, vinyetinizin olmadığının tespit edilmesi durumunda yüksek para cezalarına çarptırılabilirsiniz. Düşük süreli vinyet ücretleri gerçekten de makul ücrete sunulduğu göze alınırsa, aynı yeşil sigortada olduğu gibi vinyet satın almanın yurt dışında araç kullanımında riske atılmaması gereken bir unsur olduğunu belirtmeliyiz.
Vinyet (vignette), aynı zamanda yol vergisinin ödendiğini gösteren etiketlere verilen isimdir. Günümüzde bir çok Avrupa ülkesinde plaka tanıma sistemleri ile çalışılmaktadır ve artık etiket tipi vinyetler yerini ödeme belgelerine bırakmıştır (e-vignette). Halk dilinde ve hatta devletler halen vinyet ifadesini literatürde kullanmaktadır. Vinyetler genellikle 3.5 ton altı araçlar için standart olarak kullanılmakta, daha ağır araçlar için uygulamalar ülkelere göre değişkenlik göstermektedir. Detaylar için buradan inceleme yapabilirsiniz.
Vinyetler öncelikli olarak cam etiketi olarak kullanılmaya başlanmış olup, günümüzde artık yerini online ödeme ve plaka tanıma sistemlerine bırakmıştır. Örneğin Bulgaristan ve Macaristan e-vinyet uygulamasını kullanırken, Avusturya’da tercihe bağlı olarak e-vinyet ya da standart etiket kullanımı devam etmektedir. Bir çok ülke standart etiket uygulamasını e-vinyet sistemine çevirmektedir. Örneğin, 1 Ocak 2021 tarihinden önce Çekya’da sticker uygulaması devam ederken bu gün e-vinyet sistemi kullanılmaktadır.
Yurt dışına çıkmadan önce önerimiz eğer mümkünse vinyetinizi önceden online olarak satın almanızdır. Tabi ki böyle bir zorunluluğunuz yok. Ülke girişlerinde yer alan ilk akaryakıt istasyonu genellikle bu hizmeti sağlıyor. Ayrıca e-vinyet sistemlerinde kiosklar ile satın alma işlemi gerçekleştirebileceğiniz gibi, gerçek kişiler aracılığı ile de satın alma işlemini gerçekleştirebilirsiniz. Örneğin, Bulgaristan’da çoklu dil desteği ile hizmet veren kiosklardan satın alma işlemini gerçekleştirebilirken, Macaristan’da gişe görevlisi aracılığı ile e-vinyet satın alabilirsiniz. Fiziksel etiket satın alırken satış ofislerinin tamamı kredi kartı kabul etmeyebilir. Yanınızda mutlaka ilgili ülkenin para birimi ya da Euro bulundurmayı ihmal etmeyiniz. Vinyet etiketlerini olabildiğince akaryakıt istasyonlarından ya da seyahatiniz öncesinde ilgili resmi satış ofisinin web sitesinden satın almanızı öneriyoruz.
Eğer e-vinyetiniz var ise yolculuğunuz sırasında yukarıda örnekleri belirtilen dokümanlar ile birlikte ödeme yaptığınızı gösteren dekont/ekstreyi mutlaka aracınızda bulundurmalısınız. Benzer şekilde eğer fiziksel etiket satın aldıysanız etiketi tercihen aracınızın ön cam üzerine dışarıdan görünecek şekilde (bizim önerimiz ön camın sağ üst bölümüne) yapıştırmalısınız. Birden fazla etikete sahipseniz alt alta yapıştırabilirsiniz. Yapıştırmadan önce üzerinde belirtilen talimatları mutlaka okuyun. Ay ve gün bilgilerini işaretleyip araç plakanızı belirtildiği şekilde etiket üzerine yazın. Eğer etiketin ödeme parçası var ise mutlaka aracınızda bulundurun. Ayrıca ödeme belgenizi (fiş/slip) aracınızda bulundurmanızda fayda var. Özellikle e-vinyet uygulamalarında her ne kadar plaka tanıma sistemleri çalışsa da fiziksel olarak kontroller gerçekleşebilmektedir. Yolculuğunuz sırasında polis denetlemelerinde vinyet kontrolü yapılırken ödeme belgelerini ibraz etmeniz önem arz etmektedir.
Vinyet kullanılan ülke listesi ve e-vinyet satın alabileceğiniz resmi satın alma sitelerini sizler için aşağıda derledik. Ayrıca detaylı bilgi için Avrupa’da Ücretli Yollar yazımızı okuyabilirsiniz.
 |
Avusturya | e-vinyeti buradan satın alabilirsiniz. Ayrıca geleneksel etiket uygulaması halen geçerlidir. Tünel geçişleri için ekstra ücret alınmaktadır. Detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz. |
 |
Belarus | e-vinyeti buradan satın alabilirsiniz. |
 |
Bulgaristan | e-vinyeti buradan satın alabilirsiniz. Etiket uygulaması yürürlükten kaldırılmıştır. |
 |
Çekya | e-vinyeti buradan satın alabilirsiniz. Etiket uygulaması 1 Ocak 2021 tarihinde yürürlükten kaldırılmıştır. |
 |
Estonya | 3.5 ton üzerindeki araçlar için vinyet zorunluluğu bulunmaktadır. e-vinyeti buradan satın alabilirsiniz. |
 |
İsviçre | Etiket uygulaması kullanılmaktadır (2021). Yolculuğunuz sırasında satış noktasından temin edebilirsiniz. Detaylara buradan ulaşabilirsiniz. |
 |
Letonya | 3 Ton üzeri araçlar için geçerlidir. e-vinyeti buradan satın alabilirsiniz. |
 |
Litvanya | N1, N2, N3, M2, M3 tipindeki araçlar için gereklidir ve motor sınıfına göre ücret değişkenlik göstermektedir. e-vinyeti buradan satın alabilirsiniz. |
 |
Macaristan | e-vinyeti buradan satın alabilirsiniz. Etiket uygulaması yürürlükten kaldırılmıştır. |
 |
Moldova | e-vinyeti buradan satın alabilirsiniz. |
 |
Romanya | e-vinyeti buradan satın alabilirsiniz. |
 |
Slovakya | e-vinyeti buradan satın alabilirsiniz. Etiket uygulaması yürürlükten kaldırılmıştır. |
 |
Slovenya | Etiket uygulaması 2022 yılında kaldırılmıştır. e-vinyeti yolculuğunuz sırasında satış noktasından temin edebileceğiniz gibi buradan satın alabilirsiniz. Detaylara buradan ulaşabilirsiniz. |
Vinyet ve ücretli yollar konusunda umarız yardımcı olabilmişizdir.
Sevgiler!